Not Just A Cuppa tarafından Chado Tea için hazırlandı (https://www.notjustacuppa.com). Not Just A Cuppa sertifikalı çay someliyeri olan Işılay Aktaş tarafından çay severleri bir araya getirmek ve saf yaprak çaylar ile ilgili bilgi paylaşımında bulunmak için kurulmuş bir platformdur.
Pu-erh çayı’nın Doğu Han Hanedanlığı’na dayanan 1700 yıllık bir tarihi vardır. Çin’in güneyindeki Yunnan bölgesinde yetişen çaylar bildiğimiz çalı tipi çaylardan farklıdır. Burada çay bitkisi olarak bilinen ve latince ismi camellia sinensis bitkisinin farklı bir çeşidi olan camellia sinensis assamica yetişmektedir. Bu tür doğada vahşi halde bulunan ağaçlardan türemiştir. Evet ağaçlardan! Çay toplama işlemi de ağaca tırmanmayı gerektirir. Her ne kadar günümüzde pu-erh üretimi için çay plantasyonları yaygınlaşmıssa da Çin’de herkesin bildiği birşey vardır: en iyi pu-erh vahşi ve yaşlı ağaçlardan elde edilen yapraklardan yapılır. Günümüzde bilinen en yaşlı çay ağacı ise Lincang şehrinin Fe
nging kasabasında bulunan Jinxiu ağacıdır ve yaşının 3200’ün üzerinde olduğu düşünülmektedir. Jinxiu’nun boyu 10 metreyi geçmektedir ve çapı da 1.8 metre civarındadır. Jinxiu günümüzde antik çay ağaçlarının yaşayan bir fosili olarak görüldüğünden koruma altına alınmıştır.
Pu-erh çayı ismini Yunnan’daki aynı isimli kasabadan alır ki burası çay üretiminden çok ticaretinin gerçekleştiği bir yerdir. Çay bu kasabadan Tibet ve Güneydoğu Asya’ya 6 kilometreye ulaşan yüksekliğiyle en sarp ve zorlu antik ticaret yolu olarak kabul edilen ‘Çay ve At Yolu’ üzerinden yüzyıllar boyunca savaş atı karşılığında dağıtılmış. İşte bu zorlu ve uzun yolda yağmur, kar, güneş gibi her çeşit hava koşuluna maruz kalan pu-erh için doğal fermantasyon koşulları oluşmuş.
İşlenip hazır hale getirilmesinden sonra uzun sürede fermente olabilme özelliği (post-fermentation) pu-erh çayına has bir özelliktir. Bu nedenle diğer çayların aksine, eğer doğru koşullar oluşturulursa pu-erh çayı yıllandıkça geçirdiği fermantasyona bağlı olarak değerlenir. Bu fermantasyon pu-erh’in tat profilini daha az keskin ama daha fazla kompleks hale getirir. Bu nedenle pu-erh çayının dünya çapında koleksiyonerleri ve hatta yatırımcıları bulunmaktadır.
Chado Yunnan’dan Türkiye’ye farklı pu-erh çayları getiriyor. Bunlar arasında 2010 hasadı pu-erh keki ve 2004 hasadı tuo cha (kuş yuvası şekli) yer almakta. İki çay da pu-erh’in karakteristik özelliği olan topraksı ve odunsu tatları farklı ölçülerde barındırıyor. Siz de tat profili zaman içinde evrimleşen bu özel çayları yıllarca deneyimleyebilirsiniz.